Mükemmel bir müfredat oluşturmak için saatler harcadınız. Yaratıcı ders planları ve uygulama örnekleri bulmak için internette gezmediğiniz site kalmadı. Dersten sonra, öğrencilere daha fazla yardım etmek için bazen okulda bile kaldınız. Çabalarınızın sonucunu elbette göreceksiniz. Ancak etkili bir sınıf oturma düzeni oluşturmanın en az diğer çabalarınız kadar önemli olduğunu unutmayın.

Sınıf düzeniniz öğretim tarzınızla, öğrencilerinizle ve mobilyalarınızla uyumlu olduğunda faydasının sınırsız olduğunu göreceksiniz. Ancak, bu uyum olmadığında çeşitli olumsuzluklarla ve bazı zorluklarla karşılaşabilirsiniz.

En uygun sınıf oturma düzeninin belirlenmesine yardımcı olacak bazı etmenler vardır. Bu etmenlerin bazıları günlük(ve hatta bazen saatlik olarak) değişiyorsa, sınıf çeşitliliğini karşılayacak esneklikte bir düzene sahip olmanız gerekir.

Sınıf Oturma Düzenini Etkileyen Faktörler

Sınıfın Büyüklüğü ve Şekli

Masalarınızı yerinden oynatmadan önce, tercih ettiğiniz oturma düzeninin sahip olduğunuz sınıfa ve okul mobilyalarına uygun olduğundan emin olun. Bazı oturma düzenleri için sınıfın büyüklüğü, şekli ve mobilyalar çok daha önemlidir. Ayrıca, destek kirişleri, direkler, duvarlar ve hareket ettirilemeyen diğer cihazlar gibi engellere dikkat edin. Birçok öğretmen için, kara tahta veya beyaz tahta öğretiminde ana odak noktasıdır. Öğrencilerinizin çok fazla zorlamadan tahtayı net bir şekilde görebildiklerinden emin olun. Daha fazla hareketlilik ve esneklik için duvara monte edilmiş tahta ve TV’leri; tekerlekli, hareket ettirilebilir şekle getirilebileceğinizi unutmayın. Güvenlik ve kullanım açısından uygunsa bu cihazların hareket ettirilebilir olmaları her zaman size avantaj sağlayacaktır.

Dikkat Dağıtıcı Unsurlar

Olası dikkat dağıtıcı unsurları tespit etmek ve bunları azaltmak, derslerinizi düzene sokmanıza ve sınıf verimliliğini artırmanıza yardımcı olur. Oyun alanına bakan pencereler, yakınınızdaki etkinlik (müzik, resim vb.) sınıflarından, koridordan ve lavabolardan gelen sesler öğrencinin dikkatini kolayca dağıtabilir. Bu dikkat dağıtıcı şeyleri öğrencilerinizin görüş ve duyuş alanından uzak tutmaya çalışın.

Öğrencilerin Yaşı ve Sayısı

Sınıftaki öğrenci sayısı dikkate alınmadan oturma düzeni yapılamaz. Sınıf düzenini etkileyen en önemli unsurlardan biri sınıftaki öğrenci sayısıdır. 20 öğrenciden az sınıflar için neredeyse her türlü sınıf düzeni uygulanabilir. Ancak 20’den fazla öğrencinin bulunduğu sınıflarda bazı zorluklarla karşılaşılabilir. Ancak, 20 öğrenciden fazla bir sınıfa sahip olmanız istediğiniz sınıf düzenini oluşturamayacağınız anlamına da gelmemektedir. Sadece yaratıcı olmanız gerekir.

Öğrencilerinizin yaşları ve olgunluk seviyeleri de sınıf düzeninde önemli rol oynar. Bir sınıf düzeni seçerken, öğrencilerinizin yaş ortalamalarına, özel durumlarına dikkat edin. Davranış sorunları gösteren öğrencileri de dikkate almayı unutmayın.

Öğretim Yöntemi ve Amaçlar

Sınıf oturma düzeninin belirlenmesindeki en önemli faktör eğitim ve öğretimde hangi yöntemin veya yöntemlerin kullanacağıdır. Buna siz karar vereceksiniz. Sınıf oturma düzeni sizin öğretim yönteminizi ve hedeflerinizi ya destekler ya da sabote eder. Yöntemlerinize ve amaçlarınıza uygun bir sınıf düzeni eğitim ve öğretim sürecinde size çok büyük kolaylıklar sağlayacaktır.

Merkezde kim olsun istersiniz?

• Öğretmen Merkezli Sınıf: Eğer dersleriniz sunum merkezli, tek taraflı olacaksa, tüm öğrencilerin sizi ve kürsüyü rahat görebilecekleri ve sizi duyabilecekleri bir düzen kullanın.
• Öğrenci Merkezli Sınıf: Eğer derslerinizde öğrenci tartışmalarını, grup çalışmalarını ve çok taraflı etkileşimi ön planda tutuyorsanız, eğitim ve öğretim süreciniz daha çok öğrenci merkezli olacak demektir. Dolayısıyla öğrencilerin birbirleriyle etkileşimde bulunmasını kolaylaştıran oturma düzeni oluşturmak faydalı olacaktır
• Her ikisi de: Birçok eğitimci, dengeli bir eğitimin hem öğretmen merkezli hem de öğrenci merkezli yapının karışımından oluşması gerektiğine inanır. Siz de aynı kanaatteyseniz esnek ve işlevsel oturma düzeni oluşturmanın yollarını arayın.

Sınıfınızın nasıl bir etkileşimde olmasını istersiniz?

• Minimal: Etkileşim öğretmenden öğrenciyedir. Öğrenciden öğrenciye iletişim ve tartışma yok denecek kadar azdır. Test ve bireysel çalışmalar sınıfa hâkimdir.
• Küçük Gruplar: Öğrenciler çiftler veya küçük gruplar halinde etkileşime girerler.
• Büyük Gruplar: Öğrenciler tüm sınıfla grup tartışmalarına ve derslere katılırlar.

Öğrenme hedefleriniz nelerdir?

• Bilgi: Öğrenciler ders içeriğini öğrenecek ve anlayacaklardır. Bağımsız etkinliği destekleyen ve içeriğe odaklanmayı vurgulayan yapılandırmaları kullanın.
• Beceri Geliştirme: Bu kurs sırasında öğrenciler çeşitli konularda beceri geliştirirler. İşbirliği yapma, iletişim kurma, takım çalışması, ayrıntılı düşünme vb. beceriler için grup çalışmasını ve tartışmayı teşvik eden düzenler tercih edilir. Sorun giderme, analiz, dinleme, vb. daha bağımsız beceriler için, bağımsız çalışmayı destekleyen ve dikkat dağılmalarını en aza indiren çözümler arayın.

En Yaygın Sınıf Oturma Düzenleri

Sıralı (Geleneksel) Oturma Düzeni

Geleneksel oturma düzeni (Satır ve Sütun düzeni diye de bilinir) en yaygın sınıf düzenlemesidir. Bu düzen, öğretmen temelli öğretim ve sunumlar etrafında dönen sınıfların tamamlayıcısı sayılır. Öğrenciler derslere ve bağımsız ödevlere odaklanır. Bu oturma düzeni herhangi bir sınıf boyutunda kullanılabilir. Ancak, büyük sınıflarda genellikle ön sıradaki öğrenciler derslere daha fazla katılırken arkadakilerin dikkati dağılır ve sonuç olarak eşit olmayan bir etkileşim ortaya çıkar. Film izlemek, not tutturmak, yazılı sınav yapmak ve yrıca bütün görsel araçların kullanımı için uygundur.

U şekli veya At Nalı Oturma Düzeni

Bu model hem öğrenci-öğrenci etkileşimini hem de öğretmen-öğrenci etkileşimini destekler. Sınıf, geniş bir grup biçiminde etkileşime girer. Öğretmenlerin öğrencilerle birebir çalışma fırsatı vardır. U düzeni genellikle tartışmaların ve sunumların ön planda olduğu dersler için daha uygundur. Öğrencilerin gizlenmesini zorlaştırır, iletişimi ve katılımı arttırır. Rol yapma, drama, soru/cevap türü etkinliklerde iyi sonuç verir. Özellikle yabancı dil öğretimi sınıfları için çok uygundur. Öğrencilerle birebir ilgilenme, göz teması kurma, okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerinin geliştirilmesinde anlık etkileşimde bulun vb. açılardan bugün dil öğretiminde tavsiye edilen ve en çok tercih edilen sınıf düzenlerinden biridir.

Küme (Ekip Çalışması) Düzeni

Masaları küçük gruplara ayırmak, öğrenciden öğrenciye etkileşimi teşvik eder. Bu düzende öğrencilerin iletişim, problem çözme, işbirliği vb. becerileri gelişir. Küme düzeni, öğrencilerin fikirlerini rahat ve güvenli bir şekilde paylaşmaları için çok uygundur. Bununla birlikte, bu güven ve rahatlık çeşitli görev dışı/kural dışı davranışların artmasına, gürültünün oluşmasına sebep olabilir. Dolayısıyla öğrencilerde de dikkat dağınıklığı görülebilir. Grup çalışması gerektiren tekniklerde –isim/şehir gibi kimi eğitsel oyunlar, altı şapkalı düşünme ve uygulama, istasyon çalışması gibi- idealdir. Yabancı dil öğretim sınıflarında U düzeni ile birlikte küme düzeninin de kullanılması önerilir. Ekip çalışması, akran öğretimi açılarından çok faydalıdır.

Alternatif Sınıf Oturma Düzenleri

Bazı eğitimciler için, en yaygın sınıf oturma düzenleri etkili ve yeterli olmayabilir. İşte size alternatif sınıf oturma düzenlerinden birkaç örnek.

Koşu Yolu (Pist) Oturma Düzeni

Küçük sınıflarda en iyi şekilde kullanılabilecek bu düzende eğitimci ön plandadır. Öğretmen dersleri yürütmek için karşılıklı iki sıra arasındaki alanı kullanır. Bu düzen ders bazlı sınıflar ve tartışmalar için mükemmeldir. Özellikle yarışma, münazara gibi etkinlikler gerçekleştirilirken sınıfın iki gruba ayrılması gerektiğinde kullanılabilecek en uygun düzendir.

Stadyum Oturma Düzeni

Geleneksel sıra düzeni ile pist düzeninin karışımından oluşur. Masalar kümeler halinde gruplanır, ancak hepsi aynı yöne bakar. Pist düzeni gibi, bu da öğretmen merkezli dersler için çok uygundur. Bazı sıralar ve sandalyeler bitişiktir (2-3 sandalye bitişik durumda). Bu gibi durumlarda geleneksel düzenin dışına çıkılmak istendiğinde uygulanabilecek düzenlerden biridir.

Karna Oturma Düzeni

Bu düzen, farklı seviyelerde öğrencilerin olduğu, farklı öğretim yöntemlerinin kullanıldığı sınıflar için mükemmel bir çözümdür. İhtiyaçlarınıza ve öğrencilerinizin yeteneklerine en uygun şekilde her türlü düzenlemeyi oluşturabilirsiniz. Örneğin, sınıfın bir bölümünü bireysel çalışmaya odaklanması gereken öğrencilere, diğer bölümünü daha fazla tartışmaya dayalı etkinlikler gerektiren öğrencilere ayırabilirsiniz. Tamamen öğrencilerinizin ihtiyaçları, sizin kullandığınız yöntemler doğrultusunda ve bulunduğunuz sınıfın imkânları çerçevesinde istediğiniz gibi bir karma sınıf düzeni oluşturabilirsiniz.

Sonuç

Her sınıf, öğretmen, öğrenci ve durum benzersizdir. Sınıfınız için en uygun oturma düzenini bulmak için biraz marifet ve yaratıcılık gerektirebilir. İmkânlarınızı, öğrencilerin istek ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak öğretimde kullandığınız yönteme en uygun sınıf düzenini kendiniz oluşturun.

FAYDALI OLMASI DİLEĞİYLE...

Not: Bu yazı displays2go.com sayfasındaki yazı tercüme edilerek hazırlanmış, aslına uygun bir şekilde bazı ekleme ve yorumlar yapılmıştır.