Videoların eğitim ve öğretimdeki önemi ve öğrenmeye etkisi tartışılamaz. Bir video hem ses, hem görüntü hem de metin içerebilmektedir. Birden çok duyuya hitap eden içeriklerin öğrenmeye ve öğrenmenin kalıcılığına olan etkisi düşünüldüğünde videoların eğitim ve öğretimde etkin bir şekilde kullanılması gerektiğini söyleyebiliriz. 2017 yılında Öğrenme Amaçlı Kullanılan En İyi 200 Araç listesine baktığımızda ilk sırada YouTube’u görüyoruz.

Özellikle dil öğretiminde videoların faydası ve etkisi çok daha fazla. Videolar aracılığı ile öğretilmek istenen kelime, cümle ve yapıların aktarılması, uygun ortamların oluşturulması, dil kullanım bağlamlarının uygun bir şekilde verilmesi vb. açılardan bakıldığında yabancı dil öğrenenler ve hatta öğretenler için video en temel kaynak olarak görülmektedir. Günümüzde kendi kendine öğrenme (Otoditaktizm) oranlarının artıyor olmasında da videoların etkisi çok büyük.

Her geçen gün eğitim amaçlı kullanabileceğimiz araçların sayısının arttığını ve öğrenme ortamlarını daha da zenginleştirdiğini görüyoruz. Bu yazımda sizlere “Etkileşimli Video Dersler ve Sınavlar” oluşturabileceğimiz bazı araçlardan bahsedeceğim. Bu araçları kullanarak öğretmenlerimiz video dersler hazırlayabilirken öğrenciler de öğretmenlerinin verdiği projeleri videolar aracılığı ile sunabilir. Aşağıda bazı video araçları ve özellikleri yer almaktadır. Siz de eğitim amaçlı kullandığınız farklı video araçları varsa yorum bölümünü kullanarak okuyucularımızla paylaşmayı unutmayın. Faydalı olması dileğiyle.

 1. YouTube

Hepimizin bildiği Youtube, sadece elimizdeki videoları yayınlamak için değil ayrıca video oluşturmak için de kullanılabiliyor. İyi bir video ders oluşturmak için ihtiyaç duyduğumuz birçok özelliği barındırıyor. Videoları kesmek, gerekli yerlere bağlantılar ve sesler eklemek, altyazı veya video içi metin eklemek vb. birçok özellik işimizi kolaylaştırıyor. Ayrıca videolarda istediğimiz bölümde yavaşlatma, hızlandırma, renk ve ışık ayarları yapma, geçiş efekti ekleme gibi özellikleri de mevcut.

Youtube’un bu özelliklerinden faydalanmak için bir Google hesabınızın olması gerekir. Daha sonra Video Yöneticisi sayfasına giderek yeni video yükleyerek veya var olan videolar üzerinden yukarıda bahsedilen özellikleri kullanarak bir eğitim içeriği hazırlayabilirsiniz.

2. EdPuzzle

EdPuzzle, video içi ölçme değerlendirme işlemleri yapabileceğimiz en iyi ve etkin araçlardan biri. Bu imkânlardan yararlanmak için tek yapmanız gereken EdPuzzle sitesine üye olmak. Üye olduktan sonra isterseniz sınıfınızı, sınıflarınızı sisteme ekleyerek daha sonra oluşturacağınız videolu değerlendirme içeriklerinizi bu öğrencilerinizle paylaşabilir. Videoyu izlemeleri için bir süre tanımlayabilir, daha sonra bu videoları kimlerin izleyip izlemediğini, video içindeki sorulara kimlerin cevap verip vermediğini, sınıfın başarı durumunu vb. aklınıza gelebilecek birçok sonucu görmeniz mümkün. Buradan elde edeceğiniz verilerle yeni dersler hazırlayabilir, sınıfın veya sınıftaki herhangi bir öğrencinin hangi konularda eksik olduğunu görüp bu yönde çalışmalar yapabilirsiniz.

Yukarıdaki açıklamaları bakıp bu kadar özellik varsa videolu değerlendirme içerikleri oluşturmak da zordur demeyin. Aşağıdaki resim işin ne kadar kolay olduğunu anlatıyor aslında.

Temel aşamalar: Video yükle veya seç, Videoyu istersen kes veya istediğin dakikalarını seç, Videoya ses ekle, videoya dublaj yap, videoda istediğin saniyeye soru veya açıklama ekle (Açık uçlu soru, çoktan seçmeli soru veya açıklama) ve yayınla. Birkaç deneme ile işlerin ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz. İçerikleri hazırlarken YouTube, Khan Academy, National Geographic, TED Talks, Veritasium, Numberphile, Crash course, Vimeo videolarını burada kullanabiliyorsunuz.

İleriki günlerde EdPuzzle kullanımına yönelik bir video ders hazırlamayı da düşünüyorum.

 3. PlayPosit

EdPuzzle ile aynı özelliklere sahip, aynı işe yarıyor diyebilirim. Aralarında çok küçük farklar var. PlayPosit’in Edpuzzle’dan farkı daha fazla soru ve etkileşim türünü (çoktan seçmeli, çok seçimli, doğru-yanlış, bağlantı, Açık uçlu, videoda istenen zamana yönlendirme, soruya resim ekleme) kullanma imkânı sunuyor olması. PlayPosit’te; Kullanıcı videoyu birden çok izleyebilir mi? Videoyu ileri-geri alabilir mi? Soruları cevaplamadan atlayabilir mi? gibi ayarlar da mevcut.

Hazırlamış olduğunuz videoyu sitenizde veya farklı yerlerde yayınlayabilmeniz için embed kodu da veriyor.

Videoyu paylaştığımız kişiler videoyu izleyip soruları cevapladıklarında tüm detayları görebiliyor ve çeşitli raporlar da alabiliyoruz.

Siteye ücretsiz üye olabilir, denemeler yapabilir, hazırladığınız videoları öğrencilerinizle ya da arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Sistemden daha fazla faydalanmak için ücretli versiyonu da mevcut.

 4. VideoAnt

Farklı bir araç. İstediğimiz videoyu seçiyoruz. Daha sonra videonun istediğimiz dakikalarına yazılı notlar ekliyoruz. Videoda geçen bir kelimenin veya bir resmin açıklaması olabilir, videodaki bir sorunun cevabı olabilir. Öğrenciler veya herhangi biri videoyu izlerken videonun yanında bu açıklamaları görüyor. İlgili dakikaya gelince oradaki açıklama yanıp sönüyor. İzleyicinin dikkatini açıklamaya çekiyor.

İsterseniz izleyicilere istediği saniyeye açıklama ekleme, var olan açıklamaları düzeltme izni verebiliyorsunuz. Ya da sadece izlesinler ve açıklamayı görsünler diyebiliyorsunuz. 

VideoAnt kullanımına yönelik video derslere (İngilizce) bu sayfadan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca sitenize veya farklı yerlere ekleyebilmek için embed kodu da veriyor. Aşağıdaki video bu şekilde eklenmiştir.

 5. VideoNot.es

VideoNotes, hepimizin ara ara ihtiyaç duyduğu araçlardan biri. Bir film, belgesel vb. izliyorsunuz diyelim. İzlerken duyduğunuz bazı kelimeleri, cümleleri bir yere not almak istiyorsunuz. Bir yere not alırken bunun dakikasını saniyesini de kaydetmeniz gerekiyor. Daha sonra kolay bir şekilde not aldığınız anlara ulaşmak tekrar izlemek istiyorsunuz. İşte VideoNot.es tamda bu ihtiyacımızı karşılamak için hazırlanmış ücretsiz bir araç. Aşağıda resimde de göreceğiniz gibi videoyu izlerken sağ tarafa notlar alıyoruz. Biz not alırken dakikasını saniyesini kendisi otomatik oluşturuyor. Bu notlarımızı Google Drive veya Evernote gibi hesaplarımıza da kaydedebiliyoruz. Daha sonra istediğimizde bunları VideoNot.es aracılığı ile açarak notlarımızdan istediğimize tıkladığımızda videonun o anına ulaşabiliyor tekrar izleyebiliyoruz. Birçoğumuzun işine yarayacağını düşünüyorum.

Faydalı olması dileğiyle... Kerim Sarıgül